ԽՄԻՉՔՆԵՐ

Հայաստանը խաղողի աճեցման ամենահին ավանդույթ ունեցող երկիրն է։ Հնագույն ձեռագրերն ու ժողովրդական ավանդազրույցներն ապացուցում են, որ ժամանակակից Հայաստանի տարածքում գինեգործությամբ և խաղողագործությամբ զբաղվել են մ.թ.ա XV դարից։ Հունական պատմիչներ Հերոդոտոսի, Քսենոփոնի, Ստրաբոնի աշխատություններում հիշատակվում է, որ հայկական կոնյակն արտահանվում էր հարևան երկրներ՝ վաճառելու համար։ Գինին էլ եղել է բարձր որակի, հին և զանազան։

Հայկական կոնյակի պատրաստման առանձնահատկությունը ջուրն է։ Եթե ֆրանսիական դասական կոնյակում օգտագործվում է թորած ջուր, ապա հայկականում՝ աղբյուրի։ Հայկական կոնյակի յուրաքանչյուր գործարան ունի իրեն անհարժեշտ ակն-աղբյուրները և կուպաժավորման ժամանակ օգտագործում է հենց դրանց ջուրը։

Ըստ աստվածաշնչյան լեգենդի՝ Նոյը, իջնելով Արարատ լեռից, տնկել է առաջին որթատունկը, այդպիսով հիմք դնելով գինեգործության ավանդույթին Հայաստանի տարածքում։ Հայաստանում գինեգործության զարգացման մասին վկայում են նաև հույն պատմիչ Հերոդոտոսի և հույն իմաստասեր Ստրաբոնի աշխատությունները։

Ժամանակակից հայկական գինեգործության պատմությունը սկսվել է 1887 թվականին, երբ այն ժամանակ հայտնի վաճառական Ներսես Թաիրովը Երևանի քաղաքային իշխանությունների թույլտվությամբ նախկին Երևանի բերդում հիմնել է Հայաստանում գինիների և կոնյակների արտադրության առաջին ձեռնարկությունը։ Սկզբում արհեստագործական մեթոդներով տարեկան արտադրվում էր մոտ 1200 դույլ գինի։ Չկարողանալով վաճառել այն՝ Թաիրովը վաճառեց իր ձեռնարկությունը ռուս խոշոր արդյունաբերող Նիկոլայ Շուստովին 1898 թվականին: Շուստովը, ձեռք բերելով Թաիրովսկայա թորման գործարանը, ուսումնասիրելով խաղողի գինիների պատրաստման և պահպանման գաղտնիքները, վերակառուցեց նկուղը, որտեղ տեղադրեց կաղնե տակառներ: Գինիների երկարատև հնեցման համար Շուստովը կառուցելով սպիրտի մաքրման խանութ, ընդլայնում է կոնյակի արտադրությունը։ Շուտով Երևանի բերդի տարածքում արտադրվող գինիներն ու կոնյակները, իրենց յուրահատուկ համի շնորհիվ, լայն տարածում են ստանում։

Հայաստանի հարավային տաք կլիման ապահովում է խաղողի հյութում շաքարի բարձր կուտակում (մինչև 30%), ինչը հնարավորություն է տալիս արտադրել մեծ քանակությամբ բարձրորակ, հարստացված, թունդ և քաղցր գինիներ։ Հայաստանում արտադրվել են նաև սպիրտի  բարձր պարունակությամբ սեղանի գինիներ։

Հայաստանում կարող եք փորձել տեղական խաղողի տեսակներից պատրաստված բոլոր գինիները, բայց երբևէ փորձե՞լ եք նռան գինի: Եթե ​​ոչ, ապա Հայաստանն այն վայրն է, որտեղ պետք է փորձել նռան գինի: Վերադառնալով Հայաստանից՝ հիշեք, որ այս գինին հիանալի նվեր է ձեր հարազատներին։

Երկրում կան տարբեր գինեգործարաններ, որոնք ոչ միայն ավանդական խմիչքներ են պատրաստում, այլև ազնվամորու, նռան և այլ մրգային ալկոհոլային խմիչքներ են արտադրում: Նուռը երկրի ազգային խորհրդանիշներից է, այն խորհրդանշում է հարստություն և պտղաբերություն: Նռան գինին հաճախ կոչվում է «Աստվածների խմիչք»: Մեկ լիտր մաքուր գինի արտադրելու համար անհրաժեշտ է մոտ 10-12 կգ (22-26 ֆունտ) միրգ: Հետևաբար, այն համարվում է ալկոհոլային դելիկատես:

Հայաստանի բնակլիմայական պայմանները կատարյալ են սպիտակ, վարդագույն և կարմիր տեսակների աղանդերային և շերի գինիների արտադրության համար։ Այս խաղողներն ունեն շաքարի բարձր մակարդակ, ինչը գինին ավելի թունդ է դարձնում` ալկոհոլի բարձր պարունակությամբ: Հայաստանում հիմնականում արտադրվում են չոր, կիսաչոր, կիսաքաղցր և քաղցր տեսակների գինիներ։ Շերի գինու արտադրությունը Հայաստանում սկսվել է խորհրդային իշխանության տարիներին, այն նշանակալի դեր է ունեցել խաղողագործության տեխնոլոգիաների զարգացման գործում։ Հայաստանում շերի տեսակի գինին պատրաստվում է խաղողի չիլար և ոսկեհատ տեսակներից։

Թուրմի պատրաստումը շատ պարզ է՝ խոտաբույսերի վրա եռացրած ջուր են լցնում, ծածկում կափարիչով և թողնում են, որպեսզի թրմվի․ մի քանի րոպե՝ և վիտամիններով հարուստ թեյը պատրաստ է, կարող եք վայելել։

Տեղական բազմաթիվ ընկերություններ շատ ներկայանալի փաթեթավորմամբ արտադրում են բուսական թեյեր: Դրանք կարող եք ձեռք բերել սուպերմարկետներից՝ որպես բուժիչ և օգտակար նվեր ձեր հարազատների համար՝ արևոտ Հայաստանից։